Nieuws & Blog

Ondernemers mindset

"Zeg, al die blabla verhalen over AOIC, wat levert mij dat op"? Het is april 2011 en een controleklant van mij is door de klantcoördinator van de fiscus benadert voor een project Horizontaal Toezicht. Niet de eerste, zeker niet de laatste. De volgende dag belt hij met het verzoek om even een 'bakkie te doen'.

Horizontaal Toezicht, de twee woorden zijn prima in balans, straalt vertrouwen uit, heeft ook iets robuust. De ondernemer, in dit verder op louter toeval gebaseerde feiten relaas, slaat in eerste instantie positief aan. "Ben ik dan af van het geleuter, al die detailvragen, over het wel/niet aftrekbaar zijn van onkostenvergoedingen, over reis- en verblijfkosten, je weet wel". Ja, ik weet het ongeveer wel. OB, LH, VpB, rood, vooral veel blauw of groen, er is inderdaad altijd wel wat te doen.

Er is echter een probleem. De klant-coördinator heeft de perceptie dat er een paar, niet al te donkere, zwarte AOIC vlekken zijn en wil ook met de externe accountant van gedachten wisselen. Fair enough. Om een heel lang verhaal kort te maken, we spreken hier over een typische, veel voorkomende, 'de DGA heeft het allemaal in zijn hoofd' onderneming. Passie, vuur, gedrevenheid en veel lef. De ondernemer heeft al mijn respect, hij is 7 dagen per week 15 uur per dag met zijn winkel bezig en niemand hoeft hem te vertellen hoe het werkt, het zit 'allemaal in zijn hoofd'. Zijn team bestaat uit spelers van het kaliber 'geen woorden, maar daden'.

De accountantsverklaring heeft dat 'in zijn hoofd zitten' vertaald naar een oordeelonthouding. Een heuse paragraaf van zo vijf volzinnen. De klantcoördinator van de fiscus had deze tekst niet zo heel scherp op de radar bleek bij een gezamenlijk gesprek later in het voorjaar. De teleurstelling was van zijn gezicht af te lezen. Ja, Horizontaal Toezicht, ja, "het hoeft aan de AOIC kant uiteraard niet helemaal perfect te zijn, maar enige vorm van AOIC moet wel aanwezig zijn". Uiteraard werd terecht de vraag gesteld welke analyses en controlemaatregelen de externe accountant uitvoerde rondom de jaarrekening. Het werd een mooi vaktechnisch gesprek, maar het Horizontaal Toezicht enthousiasme ebde langzaam weg bij alle partijen aan tafel.

Nadat dat de fiscus het pand had verlaten hebben we nog even zitten napraten en het "zeg, al die blabla verhalen over AOIC, wat levert mij dat op", lag weer op tafel. Het is en blijft een onderwerp dat mij persoonlijk enorm fascineert. Hoe komt het toch dat heel veel ondernemers niet willen inzien dat het borgen van kennis, taken, verantwoordelijkheden in procesbeschrijvingen, het onderkennen van risico's rondom de belangrijkste bedrijfsprocessen en het verankeren van een aantal zinvolle interne controle maatregelen in het proces, waarde creëert? Niet alleen op korte termijn, maar zeker ook op langere termijn, denk aan bedrijfsoverdracht.

Een stevig fundament, met gezond verstand gebouwd, is op basis van mijn waarnemingen één van de pilaren onder succesvol ondernemen. Ik ben benieuwd waar straks de lijn wordt getrokken door de fiscus als het gaat over de vraag 'wel of niet implementeren' van Horizontaal Toezicht in een setting waarin de DGA 'alles in zijn hoofd heeft', maar er weinig zichtbaar, periodiek, op basis van een plan, intern wordt geanalyseerd, getoetst of gedocumenteerd.

Drs. Pieter de Kok RA

partner bij Coney - gespecialiseerd in het 'in control' vraagstuk, risicomanagement en data-analyse.

To be continued uiteraard want een doorbraak hangt in de lucht bij de betreffende ondernemer, "ik hoor je wel, begrijp het ook wel, je zet me aan het denken".